Φιλοσοφία & τέχνη
Τείνουμε από τα παραδεδομένα να πιστεύουμε ότι η τέχνη υποδηλώνει, πάνω απ’ όλα, την ελεύθερη δημιουργικότητα και ότι η φιλοσοφία είναι η, άνευ όρων, συνεκτική, συστηματική και λογική αναζήτηση της αλήθειας. Αυτή, η αρκετά διευρυμένη παραδοχή συνεπάγεται, σχεδόν απαραίτητα, την ασυμβίβαστη φύση της τέχνης και της φιλοσοφίας.
Τί γίνεται, ωστόσο, αν η τέχνη και η φιλοσοφία μοιράζονται ένα κοινό θεμέλιο και φανεί ότι έχουν τον ίδιο τελικό στόχο; Τί θα συμβεί αν δειχθεί ότι κοινή τους βάση είναι η ανάγκη να βρεθεί νόημα μέσα στην ανθρώπινη πραγματικότητα και στόχος τους ήταν διαχρονικά να προσαρμόζουν συνεχώς αυτήν τη θεμελιώδη ανθρώπινη ανάγκη;
Τότε, η τέχνη και η φιλοσοφία δεν μπορούν να διαχωριστούν και, στην πραγματικότητα, θα ήταν ακατάλληλη πράξη το να προσπαθήσουμε να τα αποσυνδέσουμε, στο όνομα μιας ‘επιστημολογικής καθαρότητας’.
Σε αυτό το πλαίσιο θεωρητικής αναζήτησης δημιουργήσαμε μια ομάδα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών, μαζί με τη συμμετοχή των διδακτορικών και μεταδιδακτορικών ερευνητών και την ενεργό συμβολή λεκτόρων και καθηγητών, αλλά και ερευνητών εξωακαδημαϊκά, με σκοπό να προσδιορίσουμε και να διευκρινίσουμε περαιτέρω όλες τις πιθανές συνδέσεις και αλληλεπιδράσεις μεταξύ τέχνης και φιλοσοφίας.
Θεραπεία
Η θεραπευτική διάσταση της τέχνης και της φιλοσοφίας ήταν μεταξύ των πρώτων ευρημάτων αυτής της ερευνητικής ομάδας. Ήδη τα έτη 2016-2017 προχωρήσαμε σε δίτομη έκδοση συλλογικού έργου, με τίτλο Τέχνη, Φιλοσοφία, Θεραπεία-Άρθρα και Εφαρμογές (επιμ. Λάζου, Ά.-Πατιός, Γ.) (εκδ. Αρναούτης, Αθήνα), ως το ‘απτό’ αποτέλεσμα επτά μηνών εβδομαδιαίων συναντήσεων αυτής της ερευνητικής ομάδας. Η πρώτη αυτή εκδοτική μας προσπάθεια που αποτέλεσε και το έναυσμα για το περιοδικό, περιέχει άρθρα και μελέτες των ετών εκείνων που ανέδειξαν διάφορες πτυχές των σχέσεων μεταξύ τέχνης, φιλοσοφίας και θεραπείας, από το θέατρο και τη φιλοσοφική επιχειρηματολογία, από το χορό και την αισθητική αποτίμησή του, την ιστορία συναφών εννοιών, όπως θεραπεία, ομοιόσταση κλπ., ως και την προσέγγιση του Wittgenstein στη θεραπευτική διάσταση της φιλοσοφίας. Η δίτομη έκδοση περιλαμβάνει ακόμη πρωτότυπα θεατρικά έργα (Wittgenstein-Βιτκεντστάιν και Η δίκη του Σωκράτη) γραμμένα από δύο σύγχρονους διδάσκοντες την ακαδημαϊκή φιλοσοφία – Άννα Λάζου και Andrew Irvine, για να δώσει δείγματα της ‘θεραπευτικής’, με τη φιλοσοφική της διάσταση, χρήσεις της τέχνης. Την έκδοση αυτή ακολούθησαν δημόσιες παρουσιάσεις, θεατρικές παραστάσεις, ερμηνευτικά άρθρα και βιβλιοκρισίες.
Στο ερευνητικό πεδίο της θεραπείας τέλος, βρίσκουμε την ευκαιρία να αναγνωρίσουμε τα φιλοσοφικά ερείσματα και τις τέχνες, στην υπηρεσία των επιστημονικών αντικειμένων, με τα οποία ασχολείται η κατά παράδοση ιατρική επιστήμη. Σε αυτό το πεδίο αφιερώνεται η ειδική έκδοση – special edition – με αναφορά στην πρόσφατη ημερίδα που πραγματοποιήθηκε από το Τμήμα μουσικοθεραπείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
